Zekat nedir? Kimlere farzdır?
      Zekat, islamın temel şartlarından biridir. Belirli bir ölçüde parası, malı olan zenginin malının 40’ta birini ihtiyaç sahiplerine vermesidir.
Zekat, akıllı, ergenlik çağna girmiş nisap miktarı mala sahip olan müslümana farzdır.
Nisap miktarı demek 80 gr. Altın veya bu değerde parası olan demektir.
Zekat, Hicri aylara göre yani 355 gün esas alınarak verilir. Yıllık zorunlu ve meşru giderler düşüldükten sonra verilir.

Zekat kimlere verilir?
      Zekat, Allah’ın bildirdiğine göre muhtaç ve yoksullar için bir haktır. (Zariyat:19)
Tevbe suresi 60. Ayette bildirildiğine göre; yoksula, düşküne, gönülleri islama ısındırılacak olanlara, hürriyetine kavuşturulacak kölelere borçlulara, Allah yolunda cihad edenlere ve yolda kalanlara verilir.
Zekatta ölçü ihtiyaç sahibi olmaktır. Öğrenciye zekat verilir. Damat, gelin, kayınvalide, kayın peder bakmak zorunda olmadığı kardeş, dayı, hala, hastalar… Bunlara zekat verilir.

Zekat kimlere verilmez?
      Zekat yerini bulmazsa zekat olmaz.
Zekat, gayri müslime, varlıklı olana, devamlı dilenene, içki içen, kumar oynayan, sigara içene verilmez.
Zekat, insanın bakmak zorunda olduğu kimselere, Kur’an kursuna, hava kurumu gibi kurum ve kuruluşlara verilmez. Zekat bizzat ihtiyaç sahibi kimsenin hakkıdır.

Nelerden zekat verilir?
      Zekat 80.18 gr altın (12 ayardan yüksekse),
-560 gr gümüş,
-Ticaret malı,
-Nakit para, döviz ve finans kurumundaki para,
-Koyun, sığır, deve, keçi,
-Nisap miktarına ulaşan kira gelirleri,
-Tarla ürünlerinde verilir,
-Hac, düğün için biriktirilenden verilir,
-Altın bileziklerden verilir.

Nelerden zekat verilmez?
      Zekat oturulan evden, kullanılan eşya, araba, makinadan, borç karşılığı paradan, yıllık temel ihtiyaç ve giderden, çalıntı veya başkasına ait maldan verilmez. Kiralık ev, arsadan gelen gelir nisap miktarını aşarsa ve üzerinden bir yıl geçerse zekat verilir.

Ticaret malının zekatı nasıl verilir?
      Ticaret malı zekata tabidir. Satılmayan malda her sene zekata tabidir. Zekat o günkü değerden verilir, alınan veya satılacak olan fiyattan değil.
Geçimini ancak temin eden esnaf zekat vermez. Borçlu borcunu düşer, ondan sonra zekat verir. Batak borç zekat olarak tutulmaz.
Ticaret malı diğer altın, döviz ve paralarla birleştirilir. Zekatı ondan sonra hesap edilir.
Zekat, mal olarak da verilir. Ama verilecek kişinin o mala ihtiyacı olması lazım. Zekat, malın kötüsü iyisi değil ortasından verilir.
Haramdan hayır olmaz. Gayri meşru kazancında zekatı olmaz. Önce o kazancın temizlenmesi gerekir.

Vergi zekattan sayılır mı?
      Zekat fakirin hakkıdır. Vergi devletin talebi, zekat ise Allah’ın emridir.
Zekat verilmeden, zorunlu vergiler düşülür ondan sonra zekat hesap edilir.

Zekat bekletilebilir mi ?
      Zekatı yerine bulduruncaya kadar bekletilebilir. Ayrılan para zaman zaman ihtiyaç sahiplerine verilir.
Zekat sahibi veremeden ölse, zekatı mirasçılar verir. Çünkü o fakirin hakkı yani kul hakkıdır.
Zekat önceden de verilebilir.

Zekatta niyet şart mıdır?
      Zekat, bir ibadettir. Niyet şarttır. Bu niyet kalben niyet edilir. İhtiyaç sahibine zekat olduğunu söylemek gerekmez. Söyleyerek onur kırılmaz.

Nisap tamamlama olur mu?
     Para, mal, altın bunlar ayrı ayrı hesap edilmez toplanır, öyle hesap edilir.
Hanımın bileziği ona aitse, zekatı o hesap eder ondan hanım sorumludur.
Düğün için alınan dolap, makine, koltuk, halı, bunların zekatı olmaz. Düğün parası biriktiriliyorsa o paranın zekatı olur.
İnci, elmas, yakut gibi ziynet eşyasının zekatı olmaz. Değeri üzerinden zakatı verilir.

Zekatı verilmemiş miras malı ne olur?
      Ölüm hak, miras helal. Eğer mirascı zekatın verilip verilmediğini bilmiyorsa hakkını alır bir şey lazım gelmez. Eğer zekatın verilmediğini kesin biliyorsa zekatı vermek zorunda değildir. Sorumluluk vermeyene aittir. Ama kul hakkı olan bir malı almak, kullanmak istemezse, zekatını verir ve malını temizlemiş, miras bırakanı sorumluluktan kurtarmış olur.
Malın el değiştirmesi haramlığını gidermez. Zekat mala bağlıdır. Ölenin vasiyeti varsa zaten vasiyet yerine getirilir.
Tarım ürünlerinin zekatı nasıl verilir?
      Tarım ürünlerinin zekatı masraflar çıkarıldıktan sonra hesap edilir. Tarım ürünlerinde nisap miktarı 650 kilodur. Tabii yollarla sulanan araziden elde edilen mahsulün 10’da 1, masraflı ve sulama yapılan araziden, elde edilen mahsulden 20’de 1 zekat verilir. (Bakara:267+En’am:141)
Tarım ürünlerinin zekatına öşür denir. Öşür buğday, arpa, hurma, üzüm, darı gibi mahsulden verilir. Dayanıksız meyva sebzeden öşür verilmez. Süt, bal gibi ürünün öşrü verilir. Öşrü verilenin bir de zekatı verilmez.
Zekatta olduğu gibi mallar toplanmaz. Her biri ayrı ayrı hesap edilir. Kiralanan arazinin öşrü olmaz. Çünkü kira ile öşür birleşmez. Elde edilen gelir zekata ulaşırsa zekatı verilir.
Şunu da ifade edelim bir ürün hem tabi sulama hem de paralı sulama ile elde ediliyorsa 15’te biri öşür verilir.

Zekat parası nasıl harcanır?
      Zekata ayrılan para, sadaka, teberru, aidat ile karıştırılarak harcanmaz. Zekat, elektrik, su, kira ve diğer masraflara özellikle ziyafetlere harcanmaz.
Zekat ayrı havuzda toplanması ihtiyaç sahiplerinden başkasına harcanmaması lazım. Bizzat kişinin faydalanması gerekir. Zekat diğer paralarla karıştırılıp her yere harcama yapılırsa, zekat olmaz.